19Μάρτιος2024
Με τον Καν.(ΕΕ) 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί θέσπισης κανόνων για άμεσες ενισχύσεις βάσει καθεστώτων στήριξης στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, ο οποίος πρόκειται να εφαρμοστεί από 1η Ιανουαρίου 2015, θεσπίζονται νέα καθεστώτα άμεσης στήριξης προς τους γεωργούς και μεταρρυθμίζεται η Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως την γνωρίζαμε ως τώρα.
Η αντικατάσταση του καθεστώτος Ενιαίας Ενίσχυσης με το νέο καθεστώς της Βασικής Ενίσχυσης από το 2015 συνεπάγεται τη λήξη ισχύος των δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης στις 31.12.2014 και τη χορήγηση νέων δικαιωμάτων Βασικής Ενίσχυσης το 2015, η οποία βασίζεται στον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων τα οποία διαθέτουν και δηλώνουν οι γεωργοί κατά το πρώτο έτος, 2015, εφαρμογής του καθεστώτος.
Ναι, η βασική ενίσχυση (επιδότηση) θα συνεχίσει να δίνεται μέχρι και το 2020, όσο διαρκεί η νέα προγραμματική περίοδο. Με τις διαδικασίες, τον τρόπο και τις προϋποθέσεις που θέτει η νέα ΚΑΠ.
Γίνεται κάθε χρόνο, με καταληκτική ημερομηνία την 15η Μαΐου. Αν για δύο συνεχόμενα χρόνια δεν γίνει αίτηση τότε ο δικαιούχος στερείται της ενίσχυσης καθ’ όλη τη διάρκεια της προγραμματιστικής περιόδου.
Στη νέα περίοδο σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η διαφοροποιημένη “αρχιτεκτονική” των άμεσων ενισχύσεων και ενσωματώνει τα εξής:
Προσοχή: Συνεπώς όλες οι καλλιεργούμενες εκτάσεις μπορούν να ενταχθούν στο καθεστώς της βασικής ενίσχυσης. Όσο μεγαλύτερη καλλιεργούμενη έκταση δηλώνουμε ανάλογα αυξάνεται και σταδιακά μέχρι το 2020 το ποσό της βασικής ενίσχυσης.
Το νέο καθεστώς των μικρών γεωργών προβλέπει ότι σε όσους γεωργούς αντιστοιχεί ποσό μικρότερο των 1250 Ευρώ θα μπορούν να εντάσσονται στο ειδικό αυτό καθεστώς και να απαλλάσσονται από υποχρεώσεις πρασινίσματος και από ελέγχους πολλαπλής συμμόρφωσης.
Η ενίσχυση για νέους γεωργούς χορηγείται ετησίως κατόπιν ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης από το γεωργό, για περίοδο που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη. Η περίοδος αυτή μειώνεται κατά τον αριθμό των ετών που μεσολάβησαν μεταξύ της δημιουργίας της εκμετάλλευσης και της πρώτης υποβολής της αίτησης ενίσχυσης για γεωργούς νεαρής ηλικίας.
Το ύψος της ενίσχυσης υπολογίζεται κάθε χρόνο, με τον πολλαπλασιασμό των ενεργοποιηθέντων δικαιωμάτων με αριθμητική τιμή που αντιστοιχεί στο 25% της μέσης αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης που κατέχει ή μισθώνει ο γεωργός.
Γεωργοί Νεαρής ηλικίας («Νέοι γεωργοί») νοούνται τα φυσικά πρόσωπα που δημιουργούν για πρώτη φορά γεωργική εκμετάλλευση ως επικεφαλής της εκμετάλλευσης ή τα οποία έχουν ήδη εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια των πέντε ετών που προηγούνται της πρώτης υποβολής αίτησης για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης και είναι ηλικίας έως 40 ετών κατά το έτος υποβολής της αίτησης .
Με βάση το νέο καθεστώς ετεροεπαγγελματίες κάτω των 40 ετών πχ δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι που δεν είχαν ξαναπάρει επιδοτήσεις και δεν διαθέτουν τιμολόγια μπορούν να καταθέσουν δικαιολογητικά και να λάβουν επιδότηση ίση με το ¼ αυτής ενός αγρότη με την ίδια έκταση καλλιεργούμενης γης.
Και φυσικά όσοι παραγωγοί έχουν καταθέσει Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης το 2013 και ελάμβαναν επιδοτήσεις.
Τα μέτρα αγροτικής Ανάπτυξης περιλαμβάνουν μέτρα για συνεργασίες στην εφοδιαστική αλυσίδα, μέτρα για στήριξη Συνεταιρισμών, ομάδων παραγωγών με επιχειρηματικό προσανατολισμό, κλπ.
Για εκείνους τους μικρούς γεωργούς που επιθυμούν να αναπτυχθούν και να μεγαλώσουν την εκμετάλλευσή τους υπάρχει ειδική μέριμνα ενίσχυσης τους μέσω των συμβουλευτικών υπηρεσιών και ειδικού μέτρου ενίσχυσης στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης.
Η “πράσινη” ενίσχυση που αντιστοιχεί στο 30% του εθνικού φακέλου, θα καταβάλλεται στους γεωργούς προκειμένου να πετύχουν:
Οι επιλέξιμες εκτάσεις του 2015 που θα καθοριστούν: Από το πόσοι θα δικαιούνται πρώτη κατανομή (νέοι δικαιούχοι) και οι οποίοι πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις του ενεργού γεωργού και από τις νέες καλλιέργειες που εντάσσονται στο καθεστώς βασικής Ενίσχυσης.
Επίσης από την εξωτερική σύγκλιση που έχει αποφασιστεί καθώς και από το μοντέλο εσωτερικής σύγκλισης που θα επιλεγεί από τη χώρα μας
Εξωτερική σύγκλιση είναι η ανακατανομή των ενισχύσεων στα κράτη μέλη π.χ. η Λετονία θα πάρει 107% περισσότερα χρήματα ενώ η Ελλάδα 12% λιγότερα (σε σταθερές τιμές)από 2,22 δις ευρώ (2013) σε 1,95 δις ευρώ το (2020).
Η Εσωτερική σύγκλιση πραγματοποιείται:
Ναι, είναι κρίσιμο ζήτημα. Το μοντέλο (σενάριο) σύγκλισης που επέλεξε η χώρα μας δυστυχώς θα επηρεάσει αρνητικά την Κρήτη.
1. Το καθεστώς βασικής ενίσχυσης εφαρμόζεται σε περιφερειακό επίπεδο. Για το λόγο αυτό καθορίζονται οι παρακάτω τρεις περιφέρειες στην χώρα, βάσει αγρονομικών κριτηρίων και χρήσης της γης:
(α) ΠΕ1: Περιφέρεια που περιλαμβάνει τις εκτάσεις βοσκοτόπων
(β) ΠΕ2: Περιφέρεια που περιλαμβάνει τις αρόσιμες εκτάσεις και
(γ) ΠΕ3: Περιφέρεια που περιλαμβάνει γεωργικούς δενδρώνες και αμπελώνες από τις εκτάσεις μόνιμων καλλιεργειών.
2. Τα αγροτεμάχια που δηλώνουν οι γεωργοί το 2015 κατατάσσονται στις 3 περιφέρειες με βάση το έτος ενίσχυσης 2013 ως έτος αναφοράς.
3. Το ετήσιο εθνικό ανώτατο όριο για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης (ειδικά για το 2015 μετά την εφαρμογή γραμμικής μείωσης ύψους 3% για τη δημιουργία εθνικού αποθέματος) κατανέμεται βάσει αντικειμενικών και αμερόληπτων κριτηρίων μεταξύ των περιφερειών ως εξής:
ΠΕ1: 25%
ΠΕ2: 47%
ΠΕ3: 28%
1. Δικαιώματα βασικής ενίσχυσης χορηγούνται στους γεωργούς το έτος 2015, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις του ενεργού γεωργού το έτος ενίσχυσης 2015, εφόσον υποβάλουν αίτηση χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης στο πλαίσιο του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης έως την τελική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων 2015,
2. Επιπρόσθετα, δικαιώματα βασικής ενίσχυσης χορηγούνται και σε γεωργούς, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις:
(α) Γεωργοί, οι οποίοι για το 2013 δεν έλαβαν ενισχύσεις σε συνάρτηση με ενιαία αίτηση ενίσχυσης και οι οποίοι το έτος αιτήσεων 2013 παρήγαν φρούτα, λαχανικά, εδώδιμα γεώμηλα ή γεώμηλα για σπορά και το έπραξαν σε ελάχιστη έκταση 0,2 εκταρίων ανά καλλιέργεια ή καλλιεργούσαν αμπελώνες. Για την επαλήθευση του παραπάνω λαμβάνεται υπόψη η ενιαία αίτησης ενίσχυσης 2013.
(β) Γεωργοί, οι οποίοι κατά το 2014 έλαβαν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα, βάσει του καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης.
(γ) Γεωργοί, οι οποίοι ουδέποτε είχαν ή μίσθωναν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης και οι οποίοι υποβάλλουν επαληθεύσιμα στοιχεία πως την 15.05.2013, επιδόθηκαν στην εκτροφή ζώων ή παρήγαγαν ή καλλιέργησαν γεωργικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένης της συγκομιδής, της άμελξης, της αναπαραγωγής ζώων και της εκτροφής ζώων για γεωργική εκμετάλλευση. Για την επαλήθευση των παραπάνω δραστηριοτήτων λαμβάνεται υπόψη η ενιαία αίτηση ενίσχυσης το έτος 2013. Ή (β) εκκαθαριστικό φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2014, με τα εισοδήματα έτους 2013 μαζί με (γ) παραστατικά πώλησης γεωργικών προϊόντων ή αγοράς ζωοτροφών ή αγοράς ζώων ή σπόρων προς καλλιέργεια για γεωργική εκμετάλλευση.
1. Η μεταβίβαση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης πραγματοποιείται μετά την ολοκλήρωση της χορήγησης των οριστικών δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης στους δικαιούχους γεωργούς, με εξαίρεση την σύναψη ιδιωτικού συμφωνητικού εκμίσθωσης των προς χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης.
2. Τα δικαιώματα μπορούν να μεταβιβάζονται σε γεωργό, που πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
3. Τα μεταβιβασθέντα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης, περιλαμβανομένης της μεταβίβασης λόγω κληρονομιάς, ενεργοποιούνται μόνο εντός της ίδιας περιφέρειας.
4. Τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης είναι δυνατόν να μεταβιβάζονται με πώληση ή οποιαδήποτε άλλη οριστική μεταβίβαση ή με μίσθωση, συνοδευόμενα ή μη από επιλέξιμα εκτάρια. Σε περίπτωση μίσθωσης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης με γη, τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης και η έκταση μισθώνονται για την ίδια χρονική περίοδο.
5. Κατά τη μεταβίβαση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, εφαρμόζεται παρακράτηση επί της ετήσιας μοναδιαίας αξίας υπέρ του εθνικού αποθέματος, το ποσοστό της οποίας καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ναι, τα νέα δικαιώματα χορηγούνται ανάλογα με τις επιλέξιμες εκτάσεις του 2015. Αν υπάρξει μεγάλη αύξηση της έκτασης αναφοράς της χώρας, τότε τα δικαιώματα μπορούν να περιοριστούν ώστε να μην μειωθεί πολύ η αξία τους.
Δικαιώματα ενίσχυσης κατανέμονται σε όσους υποβάλλουν αίτηση χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης το 2015 και το οποίο πληρούν τις προϋποθέσεις του ενεργού γεωργού και επιπλέον είχαν το δικαίωμα να λάβουν άμεσες ενισχύσεις το 2013. Επιπρόσθετα, ανάλογα με την απόφαση του Κράτους μέλους, δικαιούνται πρώτη κατανομή όσοι κριθούν ενεργοί γεωργοί το 2015 και:
Όχι η μεταβίβαση δικαιωμάτων χωρίς γη δεν αποτελεί, από μόνη της, προϋπόθεση κατανομής δικαιωμάτων το 2015, διότι σύμφωνα με το άρθρο 24 (1) του Καν.(ΕΕ) 1307/2013, δικαιώματα ενίσχυσης το 2015 κατανέμονται σε όσους πληρούν σωρευτικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:
Ο γεωργός του παραδείγματος μπορεί να λάβει νέα δικαιώματα, εάν του μεταβιβαστεί δικαίωμα λήψης ενίσχυσης μαζί με μέρος εκμετάλλευσης (γη ή ζωικό κεφάλαιο). Το δικαίωμα αυτό μπορεί να μεταβιβαστεί και μετά τη μεταβίβαση της εκμετάλλευσης αλλά πριν από την αίτηση κατανομής δικαιωμάτων του 2015. Θα πρέπει να περιμένει κατανομή από το εθνικό απόθεμα.
Η διάρκεια της μίσθωσης δεν παίζει άμεσο ρόλο στην κατανομή δικαιωμάτων το 2015 σε αντίθεση με το ίδιο το γεγονός της μίσθωσης, καθότι η τελευταία επηρεάζει την κατανομή των δικαιωμάτων ανάλογα με το ποιος γεωργός είχε στη διάθεση του τις εκτάσεις και τα δικαιώματα στα έτη 2013-2014-2015.
Η μεταβίβαση δικαιωμάτων χωρίς γη δεν αποτελεί προϋπόθεση κατανομής δικαιωμάτων το 2015. Προκειμένου να γίνει μεταβίβαση του δικαιώματος λήψης απαραίτητη προϋπόθεση είναι να συνοδεύεται από πώληση ή μίσθωση του συνόλου ή μέρους της εκμετάλλευσης το αργότερο το 2015.
Η χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης βασίζεται κατά γενικό κανόνα στον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων, τα οποία διαθέτουν οι γεωργοί κατά το 1ο έτος εφαρμογής του καθεστώτος.
Κατά την 1η χορήγηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης, εφαρμόζονται ορισμένοι περιορισμοί για τον προσδιορισμό των δικαιωμάτων σε περίπτωση που η τυχόν αύξηση της επιλέξιμης έκτασης σε επίπεδο κράτους μέλους αμβλύνει δυσανάλογα το ποσό των ανά εκτάριο άμεσων ενισχύσεων, επηρεάζοντας έτσι τη διαδικασία εσωτερικής σύγκλισης.
Κατά συνέπεια χορηγείται μειωμένος αριθμός δικαιωμάτων ενίσχυσης .
Ναι, εφόσον πληροί το κριτήριο του ενεργού γεωργού το 2015 και υποβάλλει αίτηση χορήγησης δικαιωμάτων το 2015. Την προϋπόθεση της λήψης άμεσων ενισχύσεων το 2013 την καλύπτει ο θανών σε περίπτωση κληρονομιάς.
Δασκαλάκης Νικόλαος, Πρόεδρος ΕΑΣ Ιεράπετρας
Σχόλια